معرفی استان آذزبایجان شرقی :
آذربایجان شرقی با مرکزیت تبریز در شمال غربی فلات ایران قراردارد.این استان ازشمال با کشورهای ، آذربایجان ،ارمنستان و ایالت خودمختارنخجوان ، از جنوب با زنجان و آذربایجان غربی از شرق با استان اردبیل و از سمت غرب با آذربایجان غربی مجاورت دارد.وسعت این استان ۴۵۴۶۰کیلومتر و جمعیت آن در سال ۱۳۸۵ ۳۶۰۳۴۵۶ نفر بوده که البته در آخرین سرشماری در سال ۱۴۰۰ خورشیدی جمعیت این استان چیزی بالغ بر ۴٬۰۴۰٬۴۰۰ اعلام شده است.در تقسیمات کشوری این استان شامل ۱۹ شهرستان ،۴۲ شهر ، ۳۸ بخش ، ۱۳۳ دهستان و ۳۱۴۹ آبادی است.شهر های این استان عبارتند از: اهر ، بستان آباد ، بناب ، تبریز ،سراب ، سهند ، شبستر ، کلیبر ،مراغه ، مرند، میانه ، هریس ، هشترود ، آذرشهر،اسکو،جلفا،ملکان،چاراویماق ، ورزقان و شرفخانه .
مکان های دیدنی و تاریخی :
استان آذربایجان شرقی مکان های دیدنی و تاریخی ، با ارزش جهان گردی زیادی دارد.وضعیت زمین شناسی و توپوگرافی منطقه باعث ایجاد کوهستان های ۀتشفشانی سهند و سبلان ، غارها ، دره ها ، دشت ها ، گردنه های متعدد با چشم انداز های زیبا و ارتفاعاتی چون کیامی ، بزغوش و .. شده است.چشمه های آب معدنی ، رودخانه ها ، آبشارها،دریاچه ها،تالاب ها،جزایر،بنادر و سدها در شهرستان های مختلف استان از جمله جاذبه های طبیعی به شمار می آیند.سابقه کهن فرهنگی و تاریخی استان باعث ایجاد اماکن تاریخی و فرهنگی بسیاری در منطقه شده است. مکان های دیدنی و تاریخی استان عبارتند از :
- مسجد کبود یکی از مساجد قدیمی و تاریخی استان
- ساختمان امامزاده ها
- کلیساها
- بقعه ها
- خانقاه ها
- خانه ها و عمارت های قدیمی مانند ایل گلی ، خانه مشروطیت ، بازارها ، راسته ها ، تیمچه ها که اغلب درسفرخانه سیاحان از آن نام برده شده است.همچنین این استان تپه های باستانی بسیار زیادی دارد که قدمت برخی از آنها به هزاره های پیش از میلاد می رسد.شهر ها و دهستان های تاریخی و قدیمی مانند : روستای کندوان ، قلعه های تاریخی مانند : قلعه بابک ، پل های تاریخی ، گورستان های قدیمی ، قبور شعرا ، عرفا و سیاستمداران که تمامی آنها جزء مناطق دیدنی استان به شمار می آیند. این جاذبه های طبیعی و تاریخی در تمام شهرستان های استان آذربایجان شرقی پراکنده هستند و مجموع آنها جذابیت خاصی به این استان بخشیده است.
مناطق تاریخی :
مناطق تاریخی آذربایجان شرقی عبارتند از :
آلچاق مسجد ، ایل گلی ، برج ساعت ، سنگ بسم الله ، قلعه بابک ، محراب مسجد جامع مرند ، مسجد جامع تبریز (یا علی) ،مسجد حجت الاسلام ، مسجد خاله اوغلی ، مسجد خونی ، مسجد سنگی ترک ، مسجد سید حمزه ، مسجد شهیدی(قاریچی) ، مسجد شیرلو مسجد مقبره ، مسجد مهرآباد ، مقبره مادر هلاکوخان
مناطق گردشگری :
مناطق گردشگری استان آذربایجان شرقی عبارتند از :
- آبشار آسیاب خرابه
- بندر شرفخانه
- جزیره اسک دامنه‌های سهند
- روستای کندوان
- کوه قلعه بابک و کوه های اطراف تبریز
- معبد مریم
موقعیت جغرافیایی :
استان آذربایجان شرقی با مساحتی برابر با ۴۵۴۸۱ کیلومتر مربع حدود ۲.۸ دهم درصد مساحت کل کشور را داراست و از لحاظ وسعت در بین استانهای کشور در رتبه دهم قرار دارد.بر اساس آخرین تقسیمات کشوری این استان دارای ۱۹ شهرستان ، ۴۱ بخش ، ۱۳۹ دهستان و ۵۳ شهر است، که دربین استان های کشور از لحاظ تعداد شهرستان در رتبه دوم و از لحاظ تعداد بخش دهستان و شهر در رتبه چهارم قرار دارد.
آذربایجان شرقی در شمال به طول ۲۰۰ کیلومتر با جمهوری آذربایجان و ۳۵ کیلومتر با جمهوری ارمنستان هم مرز می باشد که توسط رود مرزی ارس از آنجا جدا می شود. در حال حاضر و روابط همجواری با جمهوری آذربایجان از محورهای جلفا و خداآفرین و با ارمنستان از طریق اوزل انجام می گیرد ، که در این میان محور جلفا از اهمیت استراتژیک خاصی برخوردار است.
آذربایجان شرقی در غرب و جنوب غربی خود به طول ۴۲۰ کیلومتر با آذربایجان غربی هم مرز است. وحدت قومی و فرهنگی و جغرافیایی و پیوستگی های اقتصادی سبب شده است که این استان بیشترین سهم را در همجواری داشته باشد.
این روابط از طریق پنج محور مرند – بازرگان ، مرند – خوی ، شبستر – سلمان ، بناب – میاندوآب و محور دریاچه ارومیه انجام میگیرد. استان زنجان نیز به طول ۱۴۵ کیلومتر جنوب این استان را می پوشاند. با وجود وحدت قومی و فرهنگی و جغرافیایی بین دواستان ، وجود تهران در آن سوی محور تبریز – زنجان ، که جاذب هرگونه حرکت اقتصادی و اجتماعی در این محور می باشد ، باعث شده است که روابط همجواری در طول این حدود رونق خوبی نداشته باشد.
درحال حاضر دره رودخانه زنجان چای و محور میانه – زنجان تنها محور ارتباطی دواستان به شمار می‌رود. استان اردبیل با داشتن ۴۰۰ کیلومتر مرز مشترک با شهرستان های شرقی استان آذربایجان شرقی ، همسایه شرقی این استان محسوب می شود.
پیوستگی های قومی و فرهنگی و اداری در استان سبب شده است که روابط همجواری در طول این حدود نیز از رونق خوبی برخوردار باشد. این روابط از طریق محورهای سراب – اردبیل ، اهر – مشکین‌شهر و محور مرزی حاشیه ارس انجام می پذیرد. سیمای طبیعی آذربایجان شرقی ، شکل یافته از ۷ واحد کوهستانی و دره ها و جلگه های میان آنها می باشد. شمالی ترین و بزرگترین این واحدها رشته کوه قراداغ یا ارسباران است ، که دیوان داغ در منتها الیه غربی استان شروع و پس از عبور از شهرستان های مرند ، اهر کلیبر و حدود شمالی شهرستانهای شبستر و تبریز به دره رودخانه دره رود ختم می شود.
دومین عارضه توپوگرافی رشته کوه قوشا داغ است که از شاخه جنوبی فرادا غ منشعب شده و به سمت شرق کشیده می‌شود و در منتها الیه شرقی خود به توده عظیم و آتشفشانی سبلان ختم می شود.این رشته کوه ها ۳۱۵۰ متر ارتفاع شهرستان اهر را از شهرستانهای هریس و سراب جدا می سازد. سبلان با ۴۸۱۱ متر ارتفاع بلندترین نقطه استان محسوب می‌شود و خط الراس آن مرز مشترک استان های اردبیل و آذربایجان شرقی را تشکیل می دهد. رشته کوه میشو و مرو چهارمین واحد کوهستانی را در غرب و مراکز استان به وجود می‌آورد. این رشته کوه در شمال دریاچه ارومیه توسط ارتفاعات عون بن علی و شبلی تا شمال شرقی شهر تبریز کشیده می شود و قلعه ۳۱۵۵ متری آن شهرستان های مرند و شبستر را از هم جدا میسازد.
